Enfeksiyon yapan mantarlar, çok hücreli ve çok çekirdekli (Maya mantarları hariç) basit yapılı canlılardır. Besinlerini hazır olarak alan tüketici grubundadırlar. Yeryüzünde madde döngüsüne saprofit (Çürükçül) olan mantar türlerinin çok önemli derecede katkısı vardır. Küf mantarlarından olan penicillium mantarından üretilen pensilin antibiyotik olarak kullanılmaktadır.
Mantarların insanlığa faydası olduğu kadar zararları da mevcuttur. Kişinin vücuduna, doku ve organlarına yerleşerek uygun ortam bulduğunda çoğalıp bulunduğu yüzeye zarar verebilir ve enfeksiyona neden olabilirler. Uygun ortamdan kasıt ısı, nem ve besindir. Vücut ısısında kişinin terinden ve derinin en üst tabakasındaki ölü hücrelerden beslenerek mantarlar çoğalırlar. Bu nedenle mantarlar en çok dermatolojik hastalıklara neden olmaktadırlar.
- Yüzeysel mantar enfeksiyonları: Mantarların deri, ağız veya organların yüzeyindeki mukozalarda uygun ortamlarda çoğalıp enfeksiyona neden olmaktadırlar. Bu tür enfeksiyonlar daha çok derinin üst tabakalarında, tırnakta, saçlı deride ve yüzeysel dokulardaki enfeksiyonlardır.
- Sistemik mantar enfeksiyonları: Mantar hücrelerinin bulunduğu ortamın uzun süre solunması ya da bağışıklık sistemi zayıf olan hasta kişilerde nefes alıp vermek ile akciğere ulaşıp oradaki dokulara yerleşip çoğalarak ve iç organlara zarar veren enfeksiyonlar oluşabilir.
Enfeksiyon belirtileri nelerdir?
Ciltte kaşıntı, kızarıklık, sulanma ve deri döküntüleri mantar enfeksiyonlarının en tipik belirtilerindendir.
Ayak mantarları, en sık görülen deri mantarlarındandır. Ayak mantarı parmak aralarındaki derinin kaşıntı, çatlak veya sulanmasına neden olur. Bu enfeksiyonlar tedavi edilmezse tırnağa kadar ulaşabilir. Bu da tırnak mantarına neden olur.
Tırnak mantarları, tırnakların kalınlaşması, tırnak renginde değişmesi, matlaşması, tırnağın deriden ayrılması hatta tırnağın düşmesine neden olabilirler. Tedavi edilmeme durumunda tırnakta kalıcı hasar neden olurlar.
Kasık mantarları, hijyenin önemsenmemesi, çamaşırların sürtünmesi ve o bölgenin uzun süre neme maruz kalması ile cilt tahriş olur kaşıntı ve kızarıklık başlar.
Genital bölge mantarları, akıntı, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. İç çamaşırların sık sık değiştirilmesi, bölgenin kuru tutulması mantarların çoğalmaması için çok önemlidir.
Saçlı deri mantarları, çocukluk çağında görülen deri döküntülerinin belirgin olduğu mantar türüdür. Yetişkin erkeklerde sakal ve bıyıklarda da görülmektedir.
Mantardan korunma yolları
Deriyi temiz tutmak, kişisel hijyene önem vermek, ortak eşyaları kullanmaktan kaçınmak, ayakkabı ve çorapların sık sık değiştirilmesi enfeksiyonları önleyebilir. Tedavi için enfekte olmuş cilt bölgesinin üzerine çeşitli kremler, losyonlar sürülebilir. Ayrıca oral tabletler ile tedavisi mümkündür.
