Alt solunum yolu enfeksiyonu, hastalığın genel adı bronşit olarak adlandırılır. Bu hastalık, büyük bronşları yani soluk borusundan dallanarak akciğerlere yayılan hav borularını örten mukoza dokusunun akut ya da kronik iltihabıdır.

Akut bronşit sıradan bir hastalık olarak kabul edilir ve soğuk algınlığının ardından gelişir. Çok yaygın bir hastalık olup, hastalık etkeni üs solunum yollarında bulunan ve çok sık rastlanan virüslerdir. Gelişen bu komplikasyon yaygın kullanılan birkaç antibiyotikle ortadan kaldırılabilir.

İki temel nedeni vardır: Enfeksiyonlar ve fizikokimyasal etkenler. Soluk borusu ve bronşların iltihabı, üst solunum yollarında grip enfeksiyonu çok sık görülen bir komplikasyondur. Boğmaca ve kızamık sırasında soluk borusu ve bronş enfeksiyonuna fazlasıyla rastlanır.

Gençlerde görülen akut bronşit hastalığının temel nedeni bakteriden çok virüslerdir. Ama yeri gelirse bakterilerde hastalık etmeni olabiliyorlardır. Bakteriler bronşlara hava ve kan yoluyla girebileceği gibi solunum yolundan hastalık etmeni olmayacak şekilde de girebilir. Eğer herhangi bir nedenden dolayı organizmanın direnci zayıflar, savunma direnci kırılırsa enfeksiyona yol açan bu hastalık yapmayan bakteriler bronşit etkenine dönüşür.

Fizikokimyasal etmenler içinde genellikle gaz halinde havada asılı duran ve bronş mukozasına zarar veren birçok madde yer alır. Fabrika ve ev bacaları ile taşıtların egzoz borularından çıkan bu gazlar bu etkenin başlıca unsurları olarak sayılabilirler.

Özellikle soğuk algınlığı sonrasında öksürükle birlikte hafif ateş görülür. Soluk borusu ve bronşlarda gelişen iltihap göğsün orta bölümünde, göğüs kemiğinin arkasında, öksürüğünün artırdığı bir ağrıyla başlar. Bazen de daha hafif olan ağrılar bütün göğse yayılabilir; solunum kaslarının zorlanmasıyla solunum sıklaşır ve öksürük inatçı bir hal alır.

Bronş iltihabının en önemli belirtisi olan öksürük bronşlardaki savunma mekanizmasının bir göstergesidir. Hastalığın en önemli ikinci göstergesi de balgam çıkarmadır, damar dışına sıvı sızması ve mukus salgısının artması sonucudur. Başlangıçta az çıkartılan ve koyu kıvamlı olan balgam, hastalık ilerledikçe daha fazla ve daha akışkandır. Bazen günde yarım litre, daha seyrek olarak da bir litre balgam çıkartılabilir.

Akut bronşitin etkeni genellikle virüs demiştik. Bu durumda hastanın antibiyotik yutmasının hatalığı iyileştirme yönünde bir faydası olmayacaktır. Ama virüs enfeksiyonuna bakteride bulaşırsa işte o zaman antibiyotik tedavisi uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle hastalığa virüs neden olduğu düşünülse bile, akut bronşitli hastalara olası bakteri enfeksiyonuna karşı antibiyotik uygulanmalıdır. Ayrıca bronş salgılarının akışkanlığını artıran ilaçlar kullanılarak balgamın dışarı atılması sağlanmalıdır. Eğer hastada ateş varsa diğer ateş düşürücü yollara başvurulmalıdır. Daha önce de dediğimiz gibi öksürük aşırı miktarda artan bronş salgısının temizlenmesi için gerekli olduğundan öksürük ilaçları ancak çok gerektiğinde kullanılmalıdır.